Konferencja popularnonaukowa Bez Przedawnienia – Prawda i Pamięć o Zbrodni Pomorskiej i Obławie Augustowskiej

Dnia 9 września 2021 roku odbyła się konferencja popularnonaukowa „Bez Przedawnienia – Prawda i Pamięć o Zbrodni Pomorskiej i Obławie Augustowskiej” w ramach realizacji  Międzyregionalnego Patriotycznego Projektu Edukacyjnego „Bez Przedawnienia – Prawda i Pamięć o Piaśnicy i Obławie Augustowskiej”. W związku z tym Prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Karol Nawrocki oraz Pomorski Kurator Oświaty Małgorzata Bielang zaprosili słuchaczy do Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.

Projekt objęty jest honorowym patronatem Ministra Edukacji i Nauki Przemysława Czarnka, Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu Jarosława Sellina, Wojewody Pomorskiego Dariusza Drelicha, Wojewody Podlaskiego Bohdana Paszkowskiego, Metropolity Gdańskiego JE Arcybiskupa doktora Tadeusza Wojdy.

Również my tam byliśmy. W konferencji wziął udział nauczyciel historii p. Laura Turowska.

Kilka słów wyjaśnienia czym była obława augustowska.

Obława augustowska (inaczej: obława lipcowa), to operacja wojskowa przeprowadzona w lipcu 1945 roku przez oddziały Armii Czerwonej, wojska NKWD oraz wydzielone oddziały LWP i UB. Miała ona na celu rozbicie i likwidację oddziałów podziemia niepodległościowego  i antykomunistycznego w rejonie Suwałk i Augustowa. Obława augustowska nazywana jest niekiedy „Małym Katyniem”. Zaś zbrodnia w Piaśnicy, to szereg zbiorowych egzekucji przeprowadzonych przez okupantów niemieckich w lasach piaśnickich w pobliżu Wejherowa.

Masowe egzekucje rozpoczęły się pod koniec października 1939 i były kontynuowane do początków kwietnia 1940. Stanowiły element tzw. akcji „Inteligencja”, a ich wykonawcami byli funkcjonariusze SS oraz członkowie paramilitarnego Selbstschutzu. Historycy oceniają, że ofiarą ludobójstwa dokonanego w lasach piaśnickich padło od 12 tys. do 14 tys. ludzi.                     

W gronie ofiar znaleźli się liczni przedstawiciele polskiej inteligencji z Pomorza Gdańskiego, a także osoby narodowości polskiej, czeskiej i niemieckiej przywiezione z głębi Rzeszy. Piaśnica stanowi największe, po KL Stutthof, miejsce kaźni ludności polskiej na Pomorzu   w okresie II wojny światowej. Nazywana jest czasem „pomorskim Katyniem” lub „Kaszubską Golgotą”.

W trakcie spotkania swoje referaty wygłosili:
● Dr Tomasz Ceran (Delegatura IPN w Bydgoszczy) – Zbrodnia Pomorska 1939
● Dr hab. Grzegorz Berendt, prof. UG (Muzeum II Wojny Światowej, Uniwersytet Gdański) – Akta pierwszego Procesu Norymberskiego jako źródło wiedzy o ludobójczych działaniach Trzeciej Rzeszy na terenie Pomorza Gdańskiego
● Mateusz Kubicki (Oddziałowe Biuro Badań Historycznych IPN w Gdańsku, Uniwersytet Gdański) – Zbrodnia w Lesie Szpęgawskim                                                                                

● Dr hab. Monika Tomkiewicz (Biuro Badań Historycznych IPN) – Zbrodnia w Piaśnicy
● Koncert: Joanna Nawrot – sopran, Andrzej Wojciechowski – klarnet, Sławomir Wilk – fortepian                                                                                                                                      

● Michał Ostapiuk (Delegatura IPN w Olsztynie) – Ofiary Obławy Augustowskiej
● Paweł Niziołek (Oddziałowe Biuro Badań Historycznych IPN w Białymstoku) – Perspektywy odnalezienia miejsca pochówku ofiar obławy augustowskiej na pograniczu polsko-białoruskim         

● Urszula Gierasimiuk (Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej IPN w Białymstoku) – Działania edukacyjno-naukowe wokół tematyki Obławy Augustowskiej prowadzone przez białostocki IPN /LT/